Zoek
English
FNWI --- IMAPP Afdeling Sterrenkunde
Radboud Universiteit > Faculteit of NWI > Afdeling Sterrenkunde

Telescopen in Nijmegen

De Afdeling Sterrenkunde van de Radboud Universiteit Nijmegen heeft de volgende telescopen.

Optisch

Op het dak van het Huygensgebouw staan twee koepels, met daarin twee optische telescopen: een klassieke lenzenkijker en een moderne catadioptrische spiegeltelescoop.

De lenzenkijker (ook wel refractor genoemd) heeft een objectiefdiameter van 20 cm, en een brandpuntsafstand van 208 cm (f/10.4). Het objectief is een zogenaamd Littrow-objectief: een doublet bestaande uit een dubbelgekromde positieve lens van kroonglas en een tweede lens bestaande uit flintglas. De optiek is gemonteerd op een commercieel verkrijgbare montering (de Micron GM4000), welke bediend kan worden via een bedieningskastje of via een aangesloten computer. Bevestigd op dezelfde montering zijn een zoeker (een 6-cm diameter lenzenkijker met 70 cm brandpuntsafstand, f/11.6, beeldveld is 130 boogminuten bij gebruik van het standaard oculair) en een astrograaf (diameter 14 cm en brandpuntsafstand 70 cm, dus f/5).

Deze telescoop is overigens uniek: de tubus en de focusseerinrichting, alsook de zoeker, zijn in 1905 gebouwd door Maurice Manent. Het objectief is gebouwd en getest in 1932, door Dr. André Couder. De telescoop is daarmee ouder dan de Waalbrug bij Nijmegen, die in 1936 in gebruik genomen werd en het aanzicht van Nijmegen bepaalt. Met een leeftijd van meer dan 100 jaar bevindt deze telescoop zich altijd nog in perfecte toestand en is gebruiksklaar. De telescoop wordt door leden van de Astronomische Kring Nijmegen en de afdeling Sterrenkunde gebruikt voor zonnewaarnemingen (met een projectie-inrichting), voor publieke sterrenkijkavonden en voor astrofotografie.

De catadioptrische telescoop is een commercieel verkrijgbare 14-inch (35.6 cm) Schmidt-Cassegrain kijker van Meade (specifiek een LX200 GPS), met een brandpuntsafstand van 3.56 m (f/10). De telescoop beschikt over een zoeker met objectiefdiameter 53 mm en een vaste vergroting van 8x. Deze telescoop is ook gemonteerd op een Micron GM4000 montering en kan ook via een bedieningskastje of via een aangesloten computer bediend worden. De telescoop geschikt over een aantal verschillende oculairs, die beeldvelden bieden in het bereik van 12 tot 33 boogminuten. De afdeling beschikt ook over CCD-camera's met filterwiel waaronder de SBIG ST-10XME. Deze CCD heeft een resolutie van 2184×1472 pixels (3.2 megapixels), en een beeldveld (wanneer gekoppeld aan deze telescoop) van ongeveer 15×10 boogminuten. Deze telescoop wordt voornamelijk gebruikt om de studenten Natuur- en Sterrenkunde te onderwijzen in het gebruik van astronomische instrumentatie, en soms voor onderzoeksprojecten (en profielwerkstukken), alsook voor publieke waarneemnachten.

35 cm reflector
20 cm refractor

Ulrich J. Schwarz Radio Interferometer

20120629_radio_telescoop_fnwi-dickvanaalst.jpgDe Afdeling Sterrenkunde bezit een eigen radiotelescoop, een 2-elements-radiointerferometer, die op het dak van het Huygensgebouw geplaatst is. De Radboud Universiteit is hiermee de enige universiteit in Nederland met een eigen radiointerferometer. De radiointerferometer (RIF) bestaat uit twee onderling verbonden 3.5m schotels en wordt gebruikt voor onderwijs en studentenprojecten. De telescoop is compleet vernieuwd in 2011/2012, waarbij zowel de mechanische onderdelen als de electronica gemoderniseerd zijn. De RIF is heropend op 29 juni 2012 en hernoemd tot Ulrich J. Schwarz Radio Interferometer.

Meer informatie over de Ulrich J. Schwarz Radio Interferometer staat hier.

Kosmische-stralingsdetector

LORA

lora_new.jpgLORA (de LOfar Radboud air shower Array) is een kosmische-stralingsexperiment dat zich bevindt in de kern van LOFAR in Exloo, Drenthe. Het experiment is onderdeel van het LOFAR “Cosmic Ray Key Science Project”.

Als een kosmische-stralingsdeeltje de aardatmosfeer binnendringt, produceert het een “deeltjesregen”. De geladen deeltjes in de deeltjesregen, voornamelijk electronen en muonen, worden gedetecteerd door LORA. Het instrument bestaat uit 20 scintillatiedetectoren om deeltjesregens te meten die veroorzaakt worden door kosmische straling met een energie hoger dan circa 1016 eV.

Het voornaamste doel van LORA is om LOFAR te waarschuwen als een kosmische-stralingsinval gebeurt. Ook ondersteunt LORA de analyse van de LOFAR kosmische-stralingsdata door het leveren van elementaire parameters van de deeltjesregen, zoals de energie en de invalrichting van het (primaire) kosmische-stralingsdeeltje.

LORUN

LORUN (LOFAR op de Radboud Universiteit Nijmgegen) was het eerste prototype kosmische-stralingsdetector voor LOFAR, op het dak van het Huygensgebouw. LORUN bestond uit vier prototype LOFAR antennes. LORUN werd gebruikt voor de detectie van kosmische straling door de hele hemel waar te nemen in het frequentiegebied van 40-80 MHz. De electronen in deeltjesregens bewegen in het aardmagneetveld. Door de versnelling van de electronen in het magneetveld zenden deze synchrotronstraling uit, welke gedetecteerd wordt door LORUN.

 nl:telescopes__right